NHỮNG ĐIỂM GIỐNG VÀ KHÁC NHAU GIỮA MÃ QR VÀ RFID TRONG QUẢN LÝ HÀNG TỒN KHO

10

10

Trong lĩnh vực quản lý hàng tồn kho, hai công nghệ thường được sử dụng phổ biến hiện nay là  thẻ RFID và mã QR. Cả hai đều phục vụ mục đích theo dõi hàng hóa nhưng cách thức hoạt động lại hoàn toàn khác biệt, mỗi loại đều có ưu nhược điểm và ứng dụng riêng.

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về hai công nghệ này, giúp bạn hiểu rõ những điểm giống và khác biệt giữa chúng.

Mã QR là gì?

Mã QR (viết tắt của Quick Response code) là một mã vạch hai chiều (2D) bao gồm các ô vuông đen được sắp xếp trên nền trắng.

Mã QR được phát minh vào năm 1994 bởi Denso Wave, một công ty Nhật Bản. Chúng trở nên phổ biến nhờ khả năng lưu trữ lượng lớn dữ liệu và dễ dàng quét bằng điện thoại thông minh và các thiết bị khác.

Mã QR có thể mã hóa nhiều loại thông tin khác nhau, chẳng hạn như văn bản, URL, chi tiết liên hệ, thông tin mạng Wifi,... Chúng sử dụng kết hợp các mẫu và ký tự chữ số để biểu thị dữ liệu được mã hóa.

Khi mã QR được quét bằng máy đọc QR hoặc điện thoại thông minh, thông tin được mã hóa sẽ được trích xuất và hiển thị cho người dùng.

Mã QR cung cấp quyền truy cập dễ dàng vào trang web, ưu đãi khuyến mãi, thông tin sản phẩm,... Bạn có thể dễ dàng bắt gặp chúng trên vé sự kiện, danh thiếp, bao bì sản phẩm, thậm chí cả thực đơn nhà hàng, cho phép người dùng nhanh chóng truy cập nội dung bổ sung và thực hiện các hành động cụ thể như tích điểm khi mua hàng.

Ưu điểm:

• Quét nhanh chóng và dễ dàng: Mã QR có thể dễ dàng được quét bằng điện thoại thông minh hoặc máy đọc QR code chuyên dụng, mang đến trải nghiệm tiện lợi cho người dùng.
• Lưu trữ nhiều dữ liệu: Mã QR có khả năng lưu trữ lượng lớn dữ liệu, bao gồm văn bản, URL, thông tin liên lạc,... Điều này giúp cung cấp nhiều thông tin hơn cho người dùng chỉ với một lần quét.
• Ứng dụng đa dạng: Mã QR được sử dụng rộng rãi trong quảng cáo, tiếp thị, bao bì sản phẩm, vé sự kiện và nhiều lĩnh vực khác. Tính linh hoạt này giúp các doanh nghiệp truyền tải thông tin đến khách hàng một cách hiệu quả.
• Dễ dàng tạo và in ấn: Bất kỳ cá nhân hay doanh nghiệp nào cũng có thể dễ dàng tạo và in ấn mã QR. Điều này giúp tiết kiệm chi phí và thời gian so với các phương pháp in ấn truyền thống.
• Truy cập tức thời: Mã QR cho phép người dùng truy cập ngay lập tức vào các trang web, chương trình khuyến mãi, thông tin sản phẩm và nội dung đa phương tiện. Tính năng này giúp nâng cao trải nghiệm người dùng và gia tăng tương tác.
• Ứng dụng mở rộng: Mã QR có thể được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau như xác thực, vé điện tử, chương trình khách hàng thân thiết và thanh toán di động. Điều này giúp các doanh nghiệp gia tăng tính tiện lợi và hiện đại cho dịch vụ của mình.
• Khả năng sửa lỗi: Mã QR được tích hợp khả năng sửa lỗi, cho phép quét chính xác ngay cả khi một phần của mã bị hư hỏng. Tính năng này đảm bảo người dùng luôn nhận được thông tin chính xác.
• Giải pháp tiết kiệm chi phí: So với mã vạch truyền thống hoặc nhập dữ liệu thủ công, mã QR là giải pháp tiết kiệm chi phí hiệu quả. Doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí in ấn và giảm thiểu sai sót trong quá trình nhập liệu.

Hạn chế:

• Phụ thuộc internet: Để truy cập nội dung trực tuyến được tích hợp trong mã QR, thiết bị quét cần có kết nối internet. Điều này có thể gây bất tiện trong những trường hợp không có kết nối mạng.
• Tương thích hạn chế: Một số thiết bị di động cũ hoặc có tính năng hạn chế có thể gặp khó khăn khi quét mã QR. Điều này cần được lưu ý khi triển khai mã QR để đảm bảo mọi đối tượng người dùng đều có thể tiếp cận thông tin.
• Khả năng quét: Mã QR có thể không quét được nếu bị hư hỏng, in ấn kém chất lượng hoặc hiển thị ở độ phân giải thấp. Do đó, cần đảm bảo chất lượng in ấn và hiển thị để mã QR hoạt động hiệu quả.
• Vị trí cố định: Mã QR cần được đặt ở vị trí cố định để người dùng có thể dễ dàng quét. Điều này hạn chế tính linh hoạt trong một số trường hợp sử dụng.

RFID là gì?

RFID (viết tắt của Radio-Frequency Identification - Nhận dạng qua tần số vô tuyến) là một công nghệ cho phép nhận dạng và theo dõi tự động các vật phẩm hoặc cá nhân bằng sóng vô tuyến (radio) thông qua các thẻ gắn trên chúng. Nói một cách đơn giản, RFID cho phép truyền dữ liệu từ thẻ RFID đến thiết bị đọc RFID.

Hệ thống RFID bao gồm ba thành phần chính:

• Thẻ RFID: Là thiết bị điện tử nhỏ gọn gồm chip microchip và ăng-ten. Microchip lưu trữ dữ liệu nhận dạng duy nhất, trong khi ăng-ten giúp truyền thông bằng cách phát và nhận tín hiệu radio.

• Máy đọc RFID: Phát ra sóng vô tuyến và giao tiếp với các thẻ RFID trong phạm vi hoạt động. Khi thẻ RFID đến gần đầu đọc, sóng radio sẽ kích hoạt thẻ và bắt đầu giao tiếp.
• Hệ thống back-end: Là cơ sở hạ tầng để xử lý dữ liệu thu thập được từ các máy đọc RFID. Hệ thống này bao gồm cơ sở dữ liệu, ứng dụng phần mềm hoặc nền tảng đám mây (Cloud) để quản lý và phân tích thông tin thu thập được.

Công nghệ RFID được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm bán lẻ, logistics, chăm sóc sức khỏe, giao thông vận tải, kiểm soát ra vào và theo dõi tài sản.

Ưu điểm:

• Thu thập dữ liệu nhanh chóng và tự động: RFID cho phép thu thập dữ liệu về đối tượng được gắn thẻ một cách nhanh chóng và tự động, loại bỏ sự cần thiết cho nhập liệu thủ công. Điều này giúp tiết kiệm thời gian, nhân công và gia tăng hiệu quả hoạt động.
• Theo dõi chính xác và tổng quan: Hệ thống RFID cung cấp khả năng theo dõi chính xác và toàn diện tình trạng hàng tồn kho, tài sản hoặc các đối tượng được gắn thẻ. Người dùng có thể nắm được vị trí, số lượng, trạng thái của đối tượng theo thời gian thực.
• Giảm thiểu sai sót: RFID hạn chế tối đa sai sót do nhập liệu thủ công, đảm bảo tính chính xác và tin cậy của dữ liệu. Điều này giúp đưa ra các quyết định kinh doanh sáng suốt dựa trên thông tin chính xác.
• Kiểm soát chặt chẽ quy trình sản xuất: Ứng dụng RFID trong sản xuất giúp kiểm soát chặt chẽ các quy trình, đảm bảo sản phẩm được theo dõi xuyên suốt từ khâu nguyên liệu đến thành phẩm. Điều này giúp nâng cao chất lượng sản xuất và giảm thiểu rủi ro.
• Cải thiện chất lượng sản phẩm và truy xuất nguồn gốc: RFID hỗ trợ truy xuất nguồn gốc sản phẩm, giúp xác định nguồn nguyên liệu, thời gian sản xuất, các khâu gia công, phân phối. Điều này gia tăng niềm tin của khách hàng về chất lượng sản phẩm.

Hạn chế:

• Chi phí đầu tư ban đầu cao: Việc triển khai hệ thống RFID đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu tương đối cao cho việc mua  thẻ RFID, đầu đọc RFID và xây dựng hệ thống back-end.
• Rủi ro truy cập trái phép: Hệ thống RFID tiềm ẩn rủi ro bị truy cập trái phép hoặc đánh cắp dữ liệu nếu không được bảo mật chặt chẽ. Do đó, cần triển khai các biện pháp an ninh mạng phù hợp.
• Các vấn đề về khả năng tương tác: Với nhiều chuẩn và tần số hoạt động khác nhau, các thẻ RFID từ nhà cung cấp này có thể không tương thích với đầu đọc của nhà cung cấp khác. Điều này cần lưu ý khi lựa chọn thiết bị RFID.
• Thách thức về xử lý và tái chế thẻ: Một số loại thẻ RFID chứa pin hoặc các vật liệu độc hại, gây ra thách thức trong việc xử lý và tái chế sau khi hết vòng đời. Do đó, cần lựa chọn loại thẻ phù hợp và có quy trình xử lý thải bỏ an toàn.

Điểm khác biệt giữa mã QR và RFID

Mã QR và RFID đều là những phương pháp hiệu quả để mã hóa, lưu trữ và truy xuất thông tin. Tuy nhiên, chúng lại hoạt động dựa trên các nguyên tắc và ứng dụng khác nhau.

Dưới đây là một số điểm khác biệt chính giữa mã QR và RFID:

Công nghệ và lưu trữ dữ liệu:

Mã QR sử dụng hệ thống mã vạch 2D gồm các ô vuông màu đen sắp xếp trên nền trắng. Nó lưu trữ thông tin dưới dạng trực quan có thể được quét và giải mã bằng điện thoại thông minh hoặc đầu đọc mã QR chuyên dụng. Dung lượng dữ liệu của mã QR có thể dao động từ vài byte đến vài kilobyte.

RFID sử dụng sóng vô tuyến để truyền dữ liệu từ thẻ RFID đến đầu đọc RFID. Thẻ RFID có thể lưu trữ nhiều dữ liệu hơn mã QR, từ vài byte đến vài kilobyte hoặc thậm chí nhiều hơn.

RFID sử dụng sóng radio để truyền dữ liệu từ một thẻ RFID đến một đầu đọc RFID. Thẻ RFID có thể lưu trữ nhiều dữ liệu hơn so với mã QR, từ vài byte đến nhiều kilobyte hoặc thậm chí hơn nữa.

Phương pháp đọc:

Mã QR được quét bằng cách sử dụng camera điện thoại thông minh hoặc một trình đọc mã QR chuyên dụng. Người dùng phải đưa mã QR vào trường nhìn của máy quét để giải mã và đọc thông tin.

Thẻ RFID truyền dữ liệu không dây đến một đầu đọc RFID bằng sóng radio. Đầu đọc gửi ra tín hiệu radio và khi thẻ vào phạm vi của nó, nó sẽ nhận và phản hồi với thông tin đã lưu trữ.

Phạm vi và tương tác:

Mã QR yêu cầu khoảng cách gần giữa máy quét và chính mã đó. Thông thường, người dùng phải giữ điện thoại thông minh hoặc máy quét của họ cách mã QR vài inch để quét thành công.

Thẻ RFID có phạm vi biến đổi tùy thuộc vào tần số và công suất của đầu đọc. Chúng có thể đọc từ vài centimet đến xa vài mét, cho phép thu thập dữ liệu không tiếp xúc và tự động.

Ứng dụng và mục đích sử dụng:

Mỗi công nghệ, QR Code và RFID, lại sở hữu những thế mạnh riêng biệt phù hợp cho các ứng dụng khác nhau.

• Mã QR thường được sử dụng trong các chiến dịch marketing, quảng cáo để người dùng nhanh chóng truy cập trang web, thông tin sản phẩm hoặc chương trình khuyến mãi. Bên cạnh đó, mã QR còn được ứng dụng trong vé sự kiện, hệ thống quản lý hàng tồn kho và theo dõi lô hàng.
• Công nghệ RFID được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp cho mục đích theo dõi và nhận dạng. Các ứng dụng tiêu biểu bao gồm: quản lý hàng tồn kho, quản lý chuỗi cung ứng, kiểm soát ra vào, hệ thống thanh toán không tiếp xúc, theo dõi tài sản và theo dõi động vật.

Chi phí và khả năng mở rộng:

• Mã QR: Chi phí tạo mã QR rất rẻ, dễ dàng in ấn trên nhiều bề mặt khác nhau như giấy, tem nhãn, bao bì sản phẩm. Mã QR có khả năng mở rộng và có thể sản xuất hàng loạt với chi phí thấp.
• Công nghệ RFID: Yêu cầu sử dụng thẻ và đầu đọc chuyên dụng, do đó có chi phí cao hơn so với mã QR. Tổng chi phí phụ thuộc vào loại hệ thống RFID, chức năng của thẻ và phạm vi đọc cần thiết. Tuy nhiên, trong một số ứng dụng nhất định, đặc biệt là theo dõi tự động và hoạt động quy mô lớn, hệ thống RFID có thể mang lại hiệu quả và khả năng mở rộng cao hơn.

Bảo mật và quyền riêng tư:

• Mã QR: Có thể dễ dàng sao chép hoặc can thiệp, gây ra rủi ro bảo mật nếu được sử dụng cho thông tin nhạy cảm. Tuy nhiên, việc mã hóa và sử dụng các phương thức tạo mã QR an toàn có thể nâng cao tính bảo mật.
• Thẻ RFID: Thường có tính bảo mật cao hơn do khả năng mã hóa và bảo vệ dữ liệu thông qua các phương thức kiểm soát truy cập. Mặc dù vậy, việc đọc trái phép thẻ RFID vẫn là mối lo ngại tiềm ẩn về quyền riêng tư, vì bất kỳ ai có đầu đọc RFID đều có thể truy cập thông tin mà không cần chủ sở hữu thẻ biết.​​​​​​​

​​​​​​​​​​​​​​

Điểm giống nhau giữa mã QR Code và RFID

Bên cạnh những điểm khác biệt, mã QR và RFID cũng sở hữu những đặc trưng chung, giúp chúng trở thành lựa chọn linh hoạt trong nhiều tình huống.

• Lưu trữ và truyền dữ liệu điện tử: Cả mã QR và RFID đều có khả năng lưu trữ và truyền tải thông tin dưới dạng kỹ thuật số. Điều này cho phép lưu trữ nhiều dữ liệu hơn so với các phương pháp truyền thống như mã vạch 1D.
• Truyền và thu thập dữ liệu không tiếp xúc: Cả hai công nghệ này đều sử dụng phương thức không tiếp xúc để truyền và thu thập dữ liệu. Với QR Code, người dùng chỉ cần quét mã bằng camera, còn RFID sử dụng sóng vô tuyến để tự động thu thập thông tin từ xa.
• Đọc được bằng máy: Điểm tương đồng quan trọng khác là khả năng đọc được bằng máy. Điều này cho phép tự động hóa quá trình quét và xử lý dữ liệu, tiết kiệm thời gian và nhân công.
• Nâng cao trải nghiệm khách hàng: Ứng dụng của QR Code và RFID có thể giúp gia tăng tương tác và thu hút khách hàng. Ví dụ, mã QR trên bao bì sản phẩm cho phép truy cập nhanh chóng đến thông tin chi tiết, trong khi thẻ RFID trên sản phẩm có thể hỗ trợ thanh toán không chạm, mang lại trải nghiệm mua sắm tiện lợi.